ΠΩΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Η ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ;
Η τριχόπτωση προκαλείται από πολλές διαφορετικές αιτίες. Η πιο κοινή αιτία τριχόπτωσης σε άνδρες και γυναίκες είναι η κληρονομική τριχόπτωση ή ανδρογενετική αλωπεκία. Αυτό περιλαμβάνει μια γενετικά καθορισμένη ευαισθησία των τριχοθυλακίων στην ορμόνη διϋδροτεστοστερόνη (DHT), με αποτέλεσμα ο κύκλος ανάπτυξης της τρίχας να ελαττώνεται σε διάρκεια και τελικά να μηδενισθεί, δηλαδή να σταματήσει η ανάπτυξήτης. Εκτός από την ανδρογενετική αλωπεκία, διάφορες ασθένειες των τριχών, οι ορμονικές διαταραχές, η ψυχική υπερένταση και η χρήση ορισμένων φαρμάκων είναι δυνατόν, επίσης, να προκαλέσουν τριχόπτωση.
ΕΙΝΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ Η ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ;
Η ανάπτυξη της τρίχας διαρκεί συνήθως δύο έως πέντε χρόνια και ακολουθεί τρεις φάσεις: αρχικά οι τρίχες συνεχώς αναπτύσσονται, ακολούθως παρατηρείται μία περίοδο αναστολής της ανάπτυξης, μετά την οποία τελικά τα μαλλιά πέφτουν. Η υπερβολική φυσική τριχόπτωση εμφανίζεται όταν διαταραχθεί αυτή η φάση ανάπτυξης. Στην κληρονομική αλωπεκία, η DHT είναι εκείνη που διαταράσσει τη φυσική ροή. Περίπου το 80% των ανδρών που εμφανίζουν τριχόπτωση επηρεάζονται από την κληρονομική μορφή τριχόπτωσης ή ανδρογενετική αλωπεκία.
Λέπτυνση τρίχας
Συνήθως με την κληρονομική τριχόπτωση, οι τρίχες γίνονται όλο και πιο λεπτές. Η DHT, η οποία συνδέεται με τους υποδοχείς των τριχοθυλακίων, προκαλεί τη συρρίκνωσή τους και συντομεύει τη φάση ανάπτυξης της τρίχας. Οι θύλακοι παραμένουν, αλλά αναπτύσσονται όλο και πιο κοντές και λεπτότερες τρίχες, αφού δε προλαβαίνουν να μακρύνουν και να παχύνουν, μια που το στάδιο ανάπτυξή τους, όπως αναφέρθηκε, μειώνεται σε διάρκεια, με αποτέλεσμα τη λεγόμενη λέπτυνση των μαλλιών. Έτσι, η ανδρογενετική αλωπεκία αναπτύσσεται σταδιακά: κάθε κύκλος της τρίχας ολοκληρώνεται με πιο λεπτά μαλλιά. Τελικά, τα μαλλιά πέφτουν μόνιμα και δεν ξαναβγαίνουν.
Χαρακτηριστική κλινική εικόνα
Στην κληρονομική τριχόπτωση ή ανδρογενετική αλωπεκία δεν πέφτουν οι τρίχες στις δύο πλευρές και στο πίσω μέρος του κεφαλιού. Συνολικά, η περιοχή αυτή ονομάζεται και «Ιπποκράτειο στεφάνι». Αυτό συμβαίνει επειδή αυτές οι τρίχες δεν είναι ευαίσθητες στην ορμόνη DHT. Οι τρίχες πάνω από το στεφάνι, ωστόσο, μπορεί να είναι ευαίσθητες στην DHT. Αυτό προκαλεί (στους άνδρες κυρίως) τη γνωστή εικόνα υποχώρησης της γραμμής των μαλλιών στο μέτωπο, τη μεγαλύτερη κυκλοτερή υποχώρηση στους κροτάφους («άνοιγμα» των κροτάφων») και την απώλεια των μαλλιών από το βρέγμα, το κέντρο δηλαδή και την κορυφή του κρανίου.
ΕΙΔΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑΣ
Η κληρονομική αλωπεκία, καλούμενη επίσης και «ανδρική φαλάκρα», εμφανίζεται κυρίως σε άνδρες, αλλά και σε γυναίκες. Έχει μια χαρακτηριστική μορφή εκδήλωσης: στους άντρες αναγνωρίζεται από τα μαλλιά που λεπταίνουν στο μέτωπο ή στους κροτάφους, μιά διαδικασία που είναι δυνατόν να ξεκινήσει ήδη από την εφηβεία. Στις γυναίκες, η ανδρογενετική αλωπεκία ξεκινά συνήθως ως λέπτυνση των τριχών στη μετωπιαία γραμμή των μαλλιών και, στη συνέχεια, ομοιομερής υποχώρηση αυτής της γραμμής.
Γενετική προδιάθεση
Η ανδρογενετική αλωπεκία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε γενετικούς παράγοντας. Παραλλαγές στο DNA που το προκαλούν έχουν ανακαλυφθεί στον υποδοχέα ανδρογόνων, αλλά δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί όλα τα υπεύθυνα γονίδια. Πολλά γονίδια και από τον πατέρα και από τη μητέρα επηρεάζουν την τριχοφυΐα, οι άνδρες επηρεάζονται περισσότερο από την οικογένεια της μητέρας και οι γυναίκες από την οικογένεια του πατέρα.
Τα άτομα που την αντιμετωπίζουν πρώιμα συνήθως βιώνουν τη φαλάκρα ως πολύ δυσάρεστη εξέλιξη, όπως στις νέες και μέσης ηλικίας γυναίκες στις οποίες η φαλάκρα είναι ιδιαίτερα ορατή. Μπορεί επίσης να αποτελεί πολύ αγχωτικό γεγονός για τους άνδρες στους οποίους η φαλάκρα ξεκινά από μικρή ηλικία, οπότε, έχει συχνά σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής.
Βήμα πρώτο: ιατρική διάγνωση
Ένας επαγγελματίας είναι σε θέση να διαγνώσει εύκολα την κληρονομική τριχόπτωση, επειδή ακολουθεί ένα καθορισμένο μοτίβο. Εάν δεν συμβαίνει αυτό, τότε η τριχόπτωση μπορεί να έχει πολλές άλλες αιτίες, για παράδειγμα διάφορες παθήσεις μαλλιών, ορμόνες, καλλυντικά και διάφορους άλλους εξωτερικούς παράγοντες. Επομένως, η ολοκληρωμένη ιατρική εξέταση και η σωστή διάγνωση είναι πάντα το πρώτο βήμα ενός θεραπευτικού προγράμματος.
ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ - ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ
Ένα άλλο κοινό πρόβλημα μαλλιών είναι η γυροειδής αλωπεκία. Αποτελεί μια αυτοάνοση πάθηση που συχνά ξεκινά με κενά σημεία στο κεφάλι που μπορούν να εξαπλωθούν στο υπόλοιπο σώμα. Ένα πολύ γνωστό πρόβλημα στους άνδρες είναι τα κενά σημεία στα γένια, αλλά η πάθηση είναι δυνατόν, επίσης, να προκαλέσει πλήρη φαλάκρα. Αυτή η ασθένεια των μαλλιών εμφανίζεται συνήθως ξαφνικά. Το άγχος παίζει συχνά ρόλο.
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ
Πολλοί άνθρωποι, όλων των ηλικιών και των δύο φύλων, παρατηρούν αυξημένη τριχόπτωση ή παρουσιάζουν διαφόρων βαθμών αραίωση (αλωπεκία ανδρογενετικού τύπου) ή πάσχουν από παθήσεις των τριχών και του δέρματος του τριχωτού της κεφαλής, που οδηγούν σε αλλοίωση του στελέχους τους ή και πλήρη ατροφία του τριχοσμηγματικού θυλάκου.
Η τριχόπτωση είναι ένα σύμπτωμα μίας μεγάλης ομάδας νοσημάτων και απαιτείται ιδιαίτερη εξειδίκευση για την ορθή διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπισή της. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η ορθή και έγκαιρη διάγνωση, καθώς αρκετές φορές είναι η υποκείμενη νόσος που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, και όχι μόνο το σύμπτωμα της τριχόπτωσης. Σε όλους τους ασθενείς καταγράφεται με λεπτομέρεια το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό, συζητείται η κατάσταση της υγείας και οι πιθανές ασθένειες άλλων οργάνων που μπορεί να επηρεάζουν την τριχοφυΐα.
Η εξέταση που πραγματοποιείται είναι αναλυτική, προκειμένου να εντοπισθούν οι διάφοροι παράγοντες που συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του προβλήματος σε κάθε άνθρωπο. Σε όλους, καταγράφεται με λεπτομέρεια το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό και συζητείται η κατάσταση της υγείας και οι πιθανές ασθένειες άλλων οργάνων που μπορεί να επηρεάζουν την τριχοφυΐα.
Εάν κριθεί απαραίτητο, διενεργούνται ορισμένες γενικές βιοχημικές αιματολογικές εξετάσεις που αποσκοπούν στην ανεύρεση πιθανών διαταραχών (αναιμίες, ορμονικές αποκλίσεις, κ.α.) ή και στην ανίχνευση βιταμινών, ιχνοστοιχείων, αμινοξέων ή και άλλων παραγόντων (π.χ. μικροοργανισμών, όπως Κάντιντα), οι οποίοι συνολικά ή ξεχωριστά επηρεάζουν τα μαλλιά.
Στη συνέχεια, ακολουθούν οι εξετάσεις του δέρματος της κεφαλής και των τριχών με τη δερματοσκόπηση, το τριχορριζόγραμμα, την εξέταση της τρίχας με πολωμένο φως ή και άλλες μεθόδους και τη βιοψία, όταν απαιτείται.
Η ανδρογενετική αλωπεκία προκαλεί τη λέπτυνση των τριχών, με ή χωρίς αύξηση στην απώλεια του αριθμού των τριχών. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται σε χρονική μείωση της φάσης ανάπτυξης ή αναγενούς φάσης του κύκλου ζωής των μαλλιών. Αυτή η μείωση προκαλεί σμίκρυνση των θυλάκων της τρίχας, η οποία οδηγεί σε κοντύτερες και λεπτότερες τρίχες.
Έρευνες έχουν δείξει πως παρατηρείται αυξημένη απώλεια μαλλιών το Φθινόπωρο σε σύγκριση με άλλες εποχές. Η αύξηση αυτή στην απώλεια των μαλλιών οφείλεται στο γεγονός πως ένας αυξημένος αριθμός τριχών εισέρχεται στη φάση ανάπαυσης ή αλλιώς στην τελογενή φάση του κύκλου ζωής τους το μήνα Ιούλιο. Αυτό το στάδιο λαμβάνει χώρα περίπου 100 μέρες πριν από την απώλεια των μαλλιών. Αυτή η διακύμανση του ρυθμού απώλειας μαλλιών ενδέχεται να οφείλεται σε ένα εξελικτικό πλεονέκτημα, οπότε τα μαλλιά πέφτουν μόνο αφότου κρατήσουν το κρανίο ζεστό το χειμώνα και αφότου το προστατέψουν από τον ήλιο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Αυτό δε θα πρέπει να προκαλεί καμία ανησυχία και είναι απολύτως φυσιολογικό. Ο λευκός αυτός βολβός είναι το τμήμα της τρίχας που βρίσκεται πλησιέστερα στη ρίζα της. Αυτό σημαίνει ότι η τρίχα έπεσε από τη βάση της και δεν έσπασε κατά μήκος του άξονά της. Αυτές οι τρίχες βρίσκονται στη φάση ανάπαυσης ή στην τελογενή φάση του κύκλου των μαλλιών και είναι φυσιολογικό να πέσουν.
Το άγχος θα μπορούσε να είναι ένας από τους παράγοντες που προκαλούν απώλεια μαλλιών. Αύξηση του στρες οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής κορτιζόλης, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία και τη ρύθμιση του κύκλου των μαλλιών. Η αντίδραση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μαλλιών υπό συνθήκες στρες.
Η τελογενής ροή (telogen effluvium) είναι ένα παράδειγμα παθοφυσιολογικής διαδικασίας που οδηγεί σε απώλεια μαλλιών, εξαιτίας σωματικού ή πνευματικού στρες. Επιπλέον, το ψυχολογικό στρες μπορεί να οδηγήσει και σε πρόωρο γκριζάρισμα των μαλλιών.
Η ανδρικού ή γυναικείου τύπου αλωπεκία (φαλάκρα) αποτελεί την πιο συχνή αιτία τριχόπτωσης. Αυτή η κατάσταση είναι επίσης γνωστή και ως «ανδρογενετική αλωπεκία» επειδή η τριχόπτωση προκαλείται από δύο βασικούς παράγοντες: ανδρογόνα (ανδρικές ορμόνες) και γενετική προδιάθεση.
Η παραγωγή ανδρογόνων αυξάνεται μετά την έναρξη της εφηβείας. Ως εκ τούτου, τα πρώτα εμφανή σημάδια ανδρογενετικής αλωπεκίας συνήθως ξεκινούν στην εφηβεία. Η πιο σημαντική ορμόνη για την ανάπτυξη αυτής της μορφής τριχόπτωσης είναι η διϋδροτεστοστερόνη (DHT), η οποία είναι ένα πολύ ισχυρό ανδρογόνο. Η DHT παράγεται τοπικά στο θύλακα της τρίχας με μετατροπή της τεστοστερόνης. Η μετατροπή της τεστοστερόνης σε DHT ρυθμίζεται από το ένζυμο 5-άλφα-αναγωγάση. Αυτό το ένζυμο είναι ο στόχος των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της τριχόπτωσης και ονομάζονται φιναστερίδη και ντουταστερίδη. Οι θύλακοι που έχουν προδιάθεση για ανδρογενετική αλωπεκία παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες DHT, σε σύγκριση με τους θυλάκους που δεν εμφανίζουν τέτοια προδιάθεση.
Η φαλάκρα είναι κληρονομική, αλλά τα ακριβή γονίδια που προδιαθέτουν στη φαλάκρα είναι άγνωστα. Γνωρίζουμε ότι η φαλάκρα είναι πολυγενής, πράγμα που σημαίνει ότι επηρεάζεται από πολλά διαφορετικά γονίδια. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα εάν ένα άτομο θα αναπτύξει φαλάκρα με βάση την παρουσία φαλάκρας σε συγκεκριμένα μέλη της οικογένειας που συγγενεύουν εξ αίματος. Ωστόσο, η αύξηση του αριθμού των μελών της οικογένειας με φαλάκρα θέτει κάποιον σε κατηγορία με μεγαλύτερο κίνδυνο. Μεγαλύτερη κληρονομική προδιάθεση θέτει κάποιον σε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξει σοβαρού βαθμού φαλάκρα σε νεαρή ηλικία.
Θα μπορούσαμε να συνοψίσομε λέγοντας ότι πολλά γονίδια και από τον πατέρα και από τη μητέρα επηρεάζουν την τριχοφυΐα. Οι άνδρες επηρεάζονται περισσότερο, όχι κατά αποκλειστικότητα, από την οικογένεια της μητέρας τους και οι γυναίκες από την οικογένεια του πατέρα τους. Επομένως, προγνωστικά θα πρέπει να δούμε, αντιστοίχως, τα άρρενα μέλη της οικογενείας της μητέρας για τους άνδρες και τα θήλεα μέλη της οικογενείας του πατέρα για τις γυναίκες.
Η ανδρογενετική αλωπεκία επηρεάζει μόνο ορισμένες περιοχές του τριχωτού της κεφαλής που ονομάζονται «ανδρογονοεξαρτώμενες περιοχές». Αυτές είναι περιοχές, που έχουν υψηλά επίπεδα υποδοχέων ανδρογόνων ορμονών στα κύτταρα των θυλάκων των τριχών και, επομένως, είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στη φαλάκρα. Αυτές οι περιοχές εντοπίζονται στην μπροστινή μετωπική γραμμή των μαλλιών και στο άνω τμήμα της κεφαλής.
Ορισμένες περιοχές του τριχωτού της κεφαλής είναι ανθεκτικές στην ανδρογενετική αλωπεκία και δεν χάνουν μαλλιά ακόμη και σε περιπτώσεις σοβαρής φαλάκρας, δηλαδή η ινιακή χώρα και περιφερικά στην κεφαλή. Αυτές οι περιοχές χρησιμοποιούνται από χειρουργούς μεταμόσχευσης μαλλιών για τη συλλογή θυλάκων τριχών.
Δεν έχουμε την ικανότητα να θεραπεύουμε την ανδρογενετική αλωπεκία, αλλά η θεραπεία μπορεί να σταματήσει την πρόοδο, να προωθήσει την ανάπτυξη των μαλλιών και να πυκνώσει τους μικροσκοπικούς θύλακες των μαλλιών.
Η μεταμόσχευση μαλλιών μπορεί να επιτύχει εξαιρετικά αισθητικά αποτελέσματα σε πολλούς από τους ασθενείς.
Μία χορτοφαγική ή ωμοφαγική δίαιτα συμπεριλαμβάνει την πιθανότητα της μη επαρκούς πρόσληψης σιδήρου. Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να έχει μία σειρά αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία, συμπεριλαμβανομένων και των μαλλιών. Μπορείτε να λάβετε κάποιο συμπλήρωμα σιδήρου, ή να τρώτε φαγητά πλούσια σε σίδηρο για να είστε βέβαιοι πως η δίαιτά σας περιέχει επαρκή ποσότητα σιδήρου. Φαγητά πλούσια σε σίδηρο είναι το σπανάκι, οι φακές, η κινόα και το μπρόκολο.
Συμπληρώματα λυσίνης μπορούν να συνδράμουν στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου. Ζητείστε από το γιατρό σας να εκτιμήσει τα επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό σας, σε περίπτωση που πιστεύετε πως ενδέχεται να είναι ανεπαρκή.
Ναι, ο θυρεοειδής σας μπορεί να αποτελέσει αιτία της απώλειας μαλλιών. Η λειτουργία του θυρεοειδούς (TSH, T3, T4) ελέγχεται πάντα σε ασθενείς που πάσχουν από απώλεια μαλλιών. Η τελογενής ροή (telogen effluvium) είναι για παράδειγμα ένας από τους τύπους απώλειας μαλλιών που μπορεί να προκληθεί από κάποια δυσλειτουργία του θυρεοειδή.
Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να οδηγήσει σε θαμπές, εύθραυστες τρίχες. Προτού προβείτε στις παραπάνω εξετάσεις, ενημερώστε τον ιατρό σας σε περίπτωση που λαμβάνετε συμπλήρωμα βιοτίνης.
Η βιοτίνη είναι δυνατόν να επηρεάσει τα αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών και μπορεί να απαιτηθεί να διακόψετε την πρόσληψη βιοτίνης για περίπου 2 ημέρες πριν από την ημέρα διεξαγωγής των εξετάσεων.
Η ολοκληρωμένη αυτή εξέταση και τα στοιχεία που συγκεντρώνονται οδηγούν στην εξατομικευμένη επιλογή των θεραπευτικών μεθόδων, οι οποίες περιλαμβάνουν:
- την τοπική εφαρμογή μινοξιδίλης και άλλων φαρμακευτικών ουσιών και αυξητικών παραγόντων (PRP κ.α.), σε πυκνότητες και συνδυασμούς που παρασκευάζονται ειδικά για το κάθε άτομο,
- την εισαγωγή των παρασκευασμάτων αυτών βαθύτερα στους θυλάκους των τριχών με ιοντοφόρεση, χωρίς άλγος ή και με τοπική έγχυση,
- την αυτόλογη μεσοθεραπεία με πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP), το οποίο περιλαμβάνει αυξητικούς παράγοντες και την παράλληλη χορήγηση ιχνοστοιχείων και αμινοξέων από του στόματος, που χρησιμοποιούν οι τρίχες για να αναπτυχθούν,
- τη χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών από του στόματος με τοπική δράση στους θυλάκους των τριχών χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες,
- τη χρήση λέιζερ και άλλων τύπων φωτοθεραπείας, οι οποίες μπορεί να εφαρμόζονται ακόμη και στο σπίτι και, επίσης,
- τη μεταμόσχευση τριχών με όλες τις μεθόδους. Οι δύο παλαιότερες μέθοδοι είναι οι FUT (Follicular Unit Transplantation) και η FUE (Follicular Unit Extraction).
Κατά την FUT, αφαιρείται λωρίδα δέρματος με τρίχες από την ινιακή περιοχή (δότρια περιοχή), οι οποίες παρασκευάζονται καταλλήλως και εμφυτεύονται στη βρεγματική και μετωπιαία περιοχή της κεφαλής, ενώ κατά την FUE, αφαιρείται ένας-ένας τριχοσμηγματικός θύλακας και εμφυτεύεται στις περιοχές με λιγότερες και λεπτότερες τρίχες. Παραμένουν, όμως, μικρές ουλές κατά την αφαίρεση των τριχών από τη δότρια περιοχή.
Θα ήταν καλύτερα να γνωρίζουμε εάν υπάρχει κάποια αναιμία, οπότε μία γενική εξέταση αίματος είναι απαραίτητη. Επίσης είναι καλό να γνωρίζουμε τα επίπεδα του σιδήρου και της φερριτίνης, τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς αδένα και, στις γυναίκες, τα επίπεδα ορισμένων ανδρογόνων ορμονών.
Επίσης έχουμε αναπτύξει με συγκεκριμένο βιοπαθολογικό εργαστήριο μία ειδική εξέταση ούρων, κατά την οποία ελέγχουμε όλα τα αμινοξέα που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των τριχών, ώστε εάν υπάρχει κάποια έλλειψη να την αντιμετωπίσουμε.
ΔΩΡΕΑΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Για πολλές μορφές φαλάκρας, η μεταμόσχευση μαλλιών προσφέρει οριστική λύση. Από όλες τις επιλογές μεταμόσχευσης μαλλιών, η θεραπεία με τη μέθοδο HST δίνει το πιο όμορφο, φυσικό αποτέλεσμα. Η επαγγελματική διάγνωση από κατάλληλα καταρτισμένο δερματολόγο είναι πάντα το πρώτο βήμα κατά τη διερεύνηση των θεραπευτικών επιλογών.
Σε μια δωρεάν συνεδρία, δίχως δεσμεύσεις, με έναν από τους δερματολόγους μας, συζητάμε διεξοδικά την προσωπική σας κατάσταση και τις επιθυμίες σας. Με βάση αυτή την εικόνα, θα σας δώσουμε μια προσαρμοσμένη συμβουλή και μια οικονομική προσφορά.
